زمانی که مسکن به عنوان یک کالای سرمایهای مورد توجه قرار میگیرد و افراد به دنبال حفظ ارزش پول و کسب سود از طریق سرمایهگذاری در آن میشوند، پدیدههایی میتوانند رخ دهند که باعث تنشها در بازار مسکن میشوند. این تنشها به ویژه در مواقعی که دلالان و واسطهگران وارد بازار مسکن میشوند، بیشتر مشهود میشوند.
یکی از مسائل مهم در بازار مسکن، ایجاد عرضه و تقاضای غیر واقعی است. این امر به این معناست که تعدادی از افراد و دلالان به طور مصنوعی باعث افزایش ناگهانی درخواستها و عرضهها میشوند، به گونهای که قیمتها افزایش مییابد. این تنش معمولاً در زمانهایی که بازار مسکن به دلیل عواملی مثل نرخ بهرهگیری بالا یا تحولات اقتصادی نامنظم به رکود میخورد، وارد شده و به تعادل بازار آسیب میزند.
همچنین، زمانی که قیمتها به طور چشمگیری افزایش مییابد، تقاضا نیز به طور معمول افزایش مییابد. این افراد به دلیل افزایش ارزش مسکن به عنوان یک دارایی سرمایهای، تمایل دارند به سرمایهگذاری در بازار مسکن و در نتیجه تقاضا برای مسکن افزایش مییابد. این افزایش ناگهانی تقاضا همچنین میتواند به افزایش قیمتها منجر شود. برج مسکونی تریتیوم به عنوان نمونه یکی ازمجموعه هایی بود که بصورت ماهیانه قیمت را افزایش میداد ولیکن از عید تا کنون با آخرین قیمت نیز خریدار ندارد .
به طور کلی، در بازار مسکن، دلالان و واسطهگران نقش مهمی در تشکیل عرضه و تقاضای غیر واقعی و نامنظم ایفا میکنند. این تنشها میتوانند باعث افزایش نوسانات قیمتی شوند و به عدم پایداری در بازار مسکن منجر شوند. بنابراین، تنظیمات مناسب اقتصادی و نظارت دقیق بر بازار مسکن میتواند به کنترل این مشکلات کمک کند و بازار را به سوی پایداری و تعادل هدایت کند.
خانه ها فروش نمیروند
بررسی بازار مسکن نشان میدهد که آرامش در بازار، که حدود سه ماه پیش آغاز شده بود، همچنان برقرار است. تراکنشهای مسکن به طور قابل توجهی کاهش یافته است و در بخش قیمت نیز انتظاراتی برای کاهش دیده میشود. واسطههای معاملات ملکی اعلام کردهاند که مالکان و سازندگان حاضر به فروش ملکهای خود هستند.
یک نکته مهم دیگر این است که بازار در حال حاضر به مشتریان قیمتهای دلخواه آنها را نمیدهد و به همین دلیل نرخهای مسکن به حداقل میزانی از نظر خود رسیده است.
یکی از مشاوران املاک فعال در جنوب شرق تهران در مورد وضعیت فعلی بازار ملک در این منطقه اظهار داشت: “به نظر من اکنون زمان مناسبی برای خرید ملک است؛ زیرا مشتریان میتوانند در بازار دور و گزینههای مورد نظر خود را انتخاب کنند. تا قبل از این، خریداران انتخابی نداشتند؛ زیرا فایلهای ملکی بسیار کم بودند. در متراژهای کوچکی که اصلاً فایلهای ملکی وجود نداشتند.”
وی افزود: “اکنون در هر متراژ، چهار یا پنج گزینه با قیمتهای مناسب وجود دارد. قیمتها به طور کلی نسبت به ماههای قبل حداقل ۱۵ درصد کاهش یافته است. قبلاً در منطقه ما هیچ کس تخفیف نمیداد، اما بعد از کاهش ناگهانی تقاضا، افرادی که به پول نیاز دارند حاضر به ارائه تخفیفهایی در حدود ۱۵ تا ۲۰ درصد از قیمت اعلامی خود هستند. تعداد فایلهای ملکی نیز تقریباً چهار تا پنج برابر شده است.”
این مشاور املاک در مورد توقعات خود از وضعیت بازار مسکن در شهر تهران اظهار داشت: “ممکن است بعد از اربعین و ماه صفر، تراکنشهای ملکی کمی افزایش یابد. اما احتمال کامل به رونق بازار کاهش مییابد. از آنجا که قیمت دلار ثابت است، همه اکنون منتظران بازار را به نگه میدارند.”
بنابراین، تجربه نشان میدهد که در زمانهایی که بازار مسکن وارد رکود میشود، قیمتها به ثبات میرسد یا حتی کاهش مییابد. این دوره رکود در دهههای اخیر معمولاً میان ۱۰ تا ۱۲ فصل به طول میانجامد. البته این امکان وجود دارد که بازار به طور ضروری با کاهش قیمتهای نامزدی مواجه نشود، اما استواری قیمتها به افت ارزش واقعی ملک منتهی میشود.