در دهه‌های اخیر، کشور ایران با چندین بار تجربه افزایش نرخ ارز و در نتیجه کاهش ارزش پول ملی مواجه شده است، که تاثیرات آن بر روی کالاها بیان کننده واقعیتی است. اما مسئله‌ای که مورد بحث قرار می‌گیرد، علاقه‌مند به بررسی ریشه‌های مشکلات کشور در زمینه مسکن است و چرا قیمت‌ها تورمی شده و کنترل ناپذیر شده‌اند.
در شرایطی که ارزش پول ملی کاهش می‌یابد، مسکن و خودرو به عنوان کالاهای سرمایه‌ای مورد توجه قرار می‌گیرند و در این راستا، دلالان نیز وارد بازار می‌شوند تا از این شرایط سود به دست آورند. این وضعیت در زمان‌های رونق بازار، باعث افزایش قیمت‌ها میشود و خریداران واقعی دچار مشکل می‌شوند. اما در مواقع رکود بازار، بازار به تعادل می‌رسد و قیمت‌ها به اندازه‌ای افزایش نمی‌یابند که تنها خریداران واقعی فعالیت داشته باشند.
این وضعیت، مشکلات اقتصادی و بیماری‌های موجود در اقتصاد ما را نشان می‌دهد. به عبارت دیگر، بی‌توجهی به عوامل اصلی و نقص‌های سیستم اقتصادی موجب شده که با تغییرات نرخ ارز و بازار، مشکلات مسکن به شدت تحت تأثیر قرار گیرند. این امر نشان می‌دهد که اصلاحات عمیق در سیاست‌ها و نظام اقتصادی ضروری است تا بتوان به طور کامل به مشکلات مسکن و اقتصادی کشور پاسخ داد.
در ضمن، مقایسه با ترکیه که همسایه‌ی ماست، نشان می‌دهد که آن کشور نیز با مشکلات مشابهی در زمینه مسکن روبروست. افزایش قیمت مسکن در ترکیه به حدی بالا رفته است که مردم نگران شده‌اند، و این وضعیت نشان‌دهنده تمایل مشابه در منطقه به افزایش قیمت مسکن است.
افزایش قیمت مسکن در ترکیه
با بررسی تهران برج در سه ماهه اول سال 2023، شهرهای بزرگ ترکیه (آنکارا، ازمیر و استانبول) بالاترین افزایش قیمت مسکن جهان را داشته‌اند. این افزایش قیمت‌ها، برخلاف سابقه، برای ترکیه نوعی رکوردشکنی به حساب می‌آید. تأثیرات این وضعیت در بازار مسکن باعث نگرانی مردم ترکیه شده است. عواملی نظیر تشویق به انبوه‌سازی، تغییر کاربری اراضی، واردات کالاهای ساختمانی و حضور اتباع خارجی در بازار مسکن ترکیه به عوامل اصلی این افزایش قیمت‌ها تبدیل شده‌اند. این مشکلات با ناکامی‌های دولت اردوغان در مدیریت اقتصاد و حوادث ناگوار مانند زلزله مرعش ترکیه، ترکیب شده است. این وضعیت باعث نگرانی مردم و عدم توانایی آنها در تامین مسکن مناسب شده است.
جدول 1: افزایش قیمت مسکن در ترکیه در سه ماهه اول 2023
| شهر | درصد افزایش قیمت مسکن در سه ماهه اول 2023 (نسبت به سال 2022) |
|---|---|
| آنکارا | 135.3% |
| ازمیر | 133.0% |
| استانبول | 127.3% |
جدول 2: مقایسه افزایش قیمت مسکن در برخی کشورها
| کشور | درصد افزایش قیمت مسکن در سه ماهه اول 2023 (نسبت به سال 2022) |
|---|---|
| ترکیه | 132.8% |
| مقدونیه شمالی | 18.8% |
| کرواسی | 17.3% |
| مجارستان | 16.6% |
| لیتوانی | 15.3% |
جدول 3: فروش مسکن به خارجی در ترکیه در سال 2022
| کشور | تعداد خانه‌های فروخته به خارجی در سال 2022 |
|---|---|
| روسیه | 24,953 |
| نامشخص | 19,967 |
| عراق | 5,918 |
| آفغانستان | 5,100 |
| آلمان | 3,264 |
